Cảm biến máy ảnh là gì? Các loại sensor, kích thước, cách chọn mua tốt

Đóng góp bởi Dương Trúc Phương6 ngày trước

Mời bạn tham khảo một số mẫu máy ảnh chụp lấy liền đang kinh doanh tại Thế Giới Di Động:

Phim chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini Color (10x2/PK)

Hàng sắp về

490.000₫

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Tím Pastel

2.390.000₫

2.550.000₫ -6%

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Trắng

2.390.000₫

2.550.000₫ -6%

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Xanh Mint

Hàng sắp về

2.550.000₫

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Hồng

2.390.000₫

2.550.000₫ -6%

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Xanh Pastel

Hàng sắp về

2.550.000₫

Xem thêm sản phẩm Máy chụp ảnh lấy liền

Cảm biến máy ảnh là "trái tim" của mọi chiếc máy ảnh kỹ thuật số, quyết định trực tiếp đến chất lượng hình ảnh. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết các loại cảm biến, ý nghĩa của kích thước và cách chọn mua máy ảnh có cảm biến phù hợp với nhu cầu của bạn. Khám phá ngay!

1. Cảm biến máy ảnh là gì?

Cảm biến máy ảnh là "trái tim" của camera, một chip bán dẫn chứa hàng triệu điểm ảnh (pixel) có khả năng thu nhận ánh sáng và chuyển đổi thành tín hiệu điện tử, sau đó bộ xử lý sẽ biến đổi thành ảnh kỹ thuật số.

Kích thước, độ phân giải và công nghệ của cảm biến ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng ảnh (độ chi tiết, khả năng chụp thiếu sáng, hiệu ứng xóa phông) và là yếu tố quyết định độ sắc nét, màu sắc của bức ảnh cuối cùng.

Cảm biến máy ảnh là

2. Nguyên lý hoạt động của cảm biến máy ảnh

Quá trình hoạt động của cảm biến là một chuỗi các bước chuyển đổi năng lượng phức tạp nhưng có thể hình dung qua các bước cơ bản sau:

Bước 1: Thu nhận ánh sáng

Ánh sáng từ vật thể đi qua hệ thống thấu kính của ống kính và hội tụ chính xác lên bề mặt cảm biến.

Bước 2: Lọc màu

Trước khi đến các điểm ảnh, ánh sáng phải đi qua một bộ lọc màu (phổ biến nhất là lưới lọc Bayer với các ô màu Đỏ, Lục, Lam xếp xen kẽ). Bước này giúp cảm biến có thể ghi nhận thông tin về màu sắc, thay vì chỉ là độ sáng tối.

Bước 3: Chuyển đổi tín hiệu

Mỗi điểm ảnh (pixel) trên cảm biến sẽ hấp thụ các hạt ánh sáng (photon) và chuyển đổi năng lượng này thành một lượng điện tích tương ứng. Cường độ ánh sáng càng mạnh, lượng điện tích tạo ra càng lớn.

Bước 4: Xử lý hình ảnh

Các tín hiệu điện từ hàng triệu điểm ảnh được bộ xử lý hình ảnh đọc, phân tích, nội suy màu sắc và độ sáng để tái tạo thành một bức ảnh hoàn chỉnh. Dữ liệu cuối cùng sẽ được lưu vào thẻ nhớ dưới dạng file JPG hoặc RAW để bạn có thể xem lại hoặc chỉnh sửa trên máy tính.

Nguyên lý hoạt động của cảm biến máy ảnh

Tham khảo một số mẫu thẻ nhớ đang kinh doanh tại Thế Giới Di Động:

Thẻ nhớ Kingston MicroSD 256GB Select Pls Gen3 150R

Online giá rẻ quá

685.000₫

750.000₫ -8%

Thẻ nhớ Kingston MicroSD 64GB Select Pls Gen3 100R

220.000₫

250.000₫ -12%

Thẻ nhớ Sandisk Creator MicroSD 128GB Extreme class 10_U3

730.000₫

790.000₫ -7%

Thẻ nhớ Sandisk MicroSD 1TB Extreme Pro class 10_U3

Online giá rẻ quá

4.090.000₫

4.900.000₫ -16%

Thẻ nhớ Sandisk MicroSD 512GB Extreme Pro class 10_U3

Online giá rẻ quá

1.990.000₫

2.350.000₫ -15%

Thẻ nhớ Sandisk MicroSD 256GB Extreme Pro class 10_U3

1.150.000₫

1.250.000₫ -8%

Thẻ nhớ Sandisk MicroSD 128GB Extreme Pro class 10_U3

Online giá rẻ quá

725.000₫

750.000₫

Thẻ nhớ Sandisk MicroSD 64GB Extreme Pro class 10_U3

Online giá rẻ quá

395.000₫

500.000₫ -21%

Thẻ nhớ Kingston MicroSD 256GB class 10_U3

700.000₫

750.000₫ -6%

Xem thêm sản phẩm Thẻ nhớ

3. Phân loại cảm biến máy ảnh phổ biến

Cảm biến thường được phân loại dựa trên hai tiêu chí chính: công nghệ chế tạo (cách chúng hoạt động) và kích thước vật lý (yếu tố ảnh hưởng lớn đến chất lượng ảnh).

Phân loại theo công nghệ

Hiện nay, hai công nghệ cảm biến chính là CCD và CMOS. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết:

Tiêu chí	Cảm biến CCD (Charge-Coupled Device)	Cảm biến CMOS (Complementary Metal-Oxide-Semiconductor)
Đặc điểm	Công nghệ cũ, đọc tín hiệu lần lượt từng hàng.	Công nghệ hiện đại, mỗi pixel có mạch xử lý riêng biệt.
Ưu điểm	Chất lượng ảnh ban đầu rất tốt, độ nhiễu thấp.	Tiết kiệm năng lượng, tốc độ xử lý nhanh, giá thành rẻ.
Nhược điểm	Tốn nhiều điện năng, tốc độ chậm, chi phí sản xuất cao.	Chất lượng ban đầu kém hơn nhưng nay đã được cải tiến vượt trội.
Tình trạng	Ít phổ biến, chỉ còn trong các thiết bị chuyên dụng đặc thù.	Phổ biến trên hầu hết máy ảnh và điện thoại ngày nay.

Phân loại theo công nghệ

Ngoài ra, công nghệ CMOS hiện nay đã phát triển mạnh mẽ với các biến thể như

BSI-CMOS (Back-Side Illuminated) giúp thu sáng tốt hơn trong điều kiện thiếu sáng
Stacked CMOS (cảm biến xếp chồng) giúp tăng tốc độ đọc dữ liệu cực nhanh
Global Shutter (màn trập toàn cục) giúp loại bỏ hoàn toàn hiện tượng méo hình khi quay video hoặc chụp vật thể chuyển động nhanh.

Công nghệ CMOS hiện nay đã phát triển mạnh mẽ với nhiều biến thể

Phân loại theo kích thước

Bên cạnh công nghệ, kích thước vật lý của cảm biến là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh, khả năng xóa phông và giá thành của máy ảnh. Kích thước lớn hơn thường cho góc nhìn rộng hơn, nhiễu thấp hơn và bokeh mịn hơn, nhưng máy sẽ to nặng và đắt hơn.

Cảm biến được chia thành nhiều kích cỡ từ nhỏ (dùng cho compact/smartphone) đến lớn (chuyên nghiệp) với crop factor so với chuẩn Full-frame (36x24mm).

Nhỏ (1/2.3" đến 1"): Giá rẻ, gọn nhẹ nhưng nhiễu cao, khó xóa phông.
Trung bình (MFT, APS-C): Cân bằng giá/chất lượng, crop factor tăng tiêu cự ống kính.
Lớn (Full-frame, Medium): Chất lượng đỉnh cao, dynamic range rộng nhưng cần ống kính chất lượng cao.

Phân loại theo kích thước

4. Kích thước cảm biến ảnh hưởng đến ảnh chụp như thế nào?

Kích thước vật lý của cảm biến là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định chất lượng hình ảnh cuối cùng, thậm chí còn quan trọng hơn cả số "chấm" (Megapixel).

Dễ hiểu qua ví dụ "Xô hứng nước mưa"

Hãy tưởng tượng ánh sáng là những hạt mưa và mỗi điểm ảnh (pixel) trên cảm biến là một chiếc xô.

Cảm biến lớn giống như một khoảng sân rộng, có thể đặt được những chiếc xô to hơn (kích thước điểm ảnh lớn hơn). Khi trời mưa nhỏ (điều kiện thiếu sáng), xô to sẽ hứng được nhiều nước hơn xô nhỏ trong cùng một khoảng thời gian.

Tương tự, điểm ảnh lớn thu nhận được nhiều ánh sáng hơn, giúp ảnh sáng hơn, rõ nét và ít bị nhiễu (noise) hơn.

Điểm ảnh lớn thu nhận được nhiều ánh sáng hơn

Bảng so sánh các kích thước cảm biến phổ biến

Kích thước cảm biến	Hệ số Crop	Ưu điểm	Nhược điểm	Đối tượng phù hợp
Full-frame (36x24mm)	1x	Chất lượng ảnh thiếu sáng tốt nhất, xóa phông đẹp, góc nhìn rộng.	Giá thành cao, máy và ống kính to nặng.	Nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, người yêu cầu chất lượng tối đa.
APS-C (~24x16mm)	1.5x - 1.6x	Cân bằng tốt giữa chất lượng, kích thước và giá thành. Lợi thế tiêu cự khi chụp xa.	Khả năng chụp thiếu sáng và xóa phông kém hơn Full-frame.	Người dùng bán chuyên, người mới bắt đầu, người thích sự nhỏ gọn.
Micro Four Thirds (17.3x13mm)	2.0x	Hệ thống rất nhỏ gọn, nhẹ nhàng. Nhiều lựa chọn ống kính.	Chất lượng ảnh thiếu sáng kém hơn APS-C.	Người dùng ưu tiên sự di động, quay video, du lịch.
1 inch (13.2x8.8mm)	2.7x	Chất lượng vượt trội so với điện thoại.	Vẫn là cảm biến nhỏ, giới hạn về xóa phông và ISO cao.	Máy ảnh compact cao cấp, drone.
Nhỏ hơn (<1 inch)	> 3x	Cực kỳ nhỏ gọn.	Chất lượng ảnh giảm mạnh khi thiếu sáng, nhiễu hạt nhiều.	Điện thoại thông minh, máy ảnh du lịch giá rẻ.

Bảng so sánh các kích thước cảm biến phổ biến

5. Độ phân giải (Megapixel) có phải là tất cả?

Megapixel (MP) hay "số chấm" chỉ là một yếu tố và không phải lúc nào cũng quan trọng nhất. Một số lượng MP cao không đồng nghĩa với chất lượng ảnh tốt hơn.

Lợi ích chính của độ phân giải cao là cho phép in ấn ảnh ở khổ lớn và cung cấp sự linh hoạt khi cắt cúp (crop) ảnh mà vẫn giữ được chi tiết. Tuy nhiên, trên cùng một kích thước cảm biến, việc nhồi nhét quá nhiều pixel sẽ làm kích thước mỗi pixel nhỏ lại. Điều này làm giảm khả năng thu sáng, dễ gây nhiễu (noise) hơn khi chụp ở ISO cao.

Kết luận: Chất lượng ảnh phụ thuộc vào sự cân bằng giữa kích thước cảm biến và độ phân giải. Một máy ảnh Full-frame 24MP thường cho ảnh thiếu sáng tốt hơn một máy APS-C 24MP.

Chất lượng ảnh phụ thuộc vào sự cân bằng giữa kích thước cảm biến và độ phân giải

6. Cách vệ sinh và bảo dưỡng cảm biến máy ảnh

Giữ cảm biến sạch sẽ là điều cực kỳ quan trọng vì bụi bẩn sẽ hiện thành các đốm đen trên ảnh, đặc biệt rõ khi bạn khép khẩu độ ống kính. Để kiểm tra, bạn có thể khép khẩu (f/16, f/22), chụp một bức ảnh vào bề mặt sáng màu đồng nhất (như bầu trời, tờ giấy trắng) và soi các đốm đen.

Bước 1: Tự động làm sạch

Kích hoạt chức năng "Sensor Cleaning" (Làm sạch/Vệ sinh cảm biến) có sẵn trong menu của hầu hết các máy ảnh.

Kích hoạt chức năng "Sensor Cleaning"

Bước 2: Dùng bóng thổi bụi

Nếu cách trên không hiệu quả, tháo ống kính, dốc máy ảnh xuống và dùng bóng thổi chuyên dụng để thổi bụi ra khỏi bề mặt cảm biến. Tuyệt đối không dùng miệng thổi.

Dùng bóng thổi bụi

Bước 3: Lau cảm biến (Dành cho người có kinh nghiệm)

Chỉ thực hiện khi có vết bẩn cứng đầu. Sử dụng que lau cảm biến (sensor swab) và dung dịch chuyên dụng đúng kích thước. Thao tác cần nhẹ nhàng và dứt khoát.

Lau cảm biến

Lưu ý quan trọng: Việc lau cảm biến bằng que lau có rủi ro gây trầy xước nếu không thực hiện đúng cách. Nếu bạn không tự tin, hãy mang máy đến các trung tâm bảo hành hoặc cửa hàng máy ảnh uy tín để được vệ sinh chuyên nghiệp.

7. Câu hỏi thường gặp về cảm biến máy ảnh

Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến nhất để giúp bạn hiểu rõ hơn về cảm biến máy ảnh.

Cảm biến máy ảnh điện thoại có khác gì máy ảnh chuyên dụng?

Rất khác. Cảm biến điện thoại có kích thước vật lý nhỏ hơn rất nhiều, dẫn đến khả năng thu sáng và chất lượng ảnh (đặc biệt khi thiếu sáng) kém hơn. Tuy nhiên, chúng được hỗ trợ bởi thuật toán xử lý hình ảnh rất mạnh mẽ để bù đắp.

Tại sao ống kính 50mm trên máy APS-C lại không "rộng" như trên máy Full-frame?

Do hệ số crop. Trên máy APS-C (crop 1.5x), ống kính 50mm sẽ cho góc nhìn tương đương ống kính 75mm trên máy Full-frame, làm cho khung hình hẹp hơn.

Có nên luôn chọn máy ảnh có cảm biến lớn nhất không?

Không hẳn. Lựa chọn cảm biến phụ thuộc vào nhu cầu và ngân sách. Nếu bạn ưu tiên sự nhỏ gọn để du lịch, một máy ảnh APS-C hoặc Micro Four Thirds sẽ hợp lý hơn một hệ thống Full-frame cồng kềnh.

Mời bạn tham khảo một số mẫu máy ảnh chụp lấy liền đang kinh doanh tại Thế Giới Di Động:

Phim chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini Color (10x2/PK)

Hàng sắp về

490.000₫

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Tím Pastel

2.390.000₫

2.550.000₫ -6%

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Trắng

2.390.000₫

2.550.000₫ -6%

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Xanh Mint

Hàng sắp về

2.550.000₫

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Hồng

2.390.000₫

2.550.000₫ -6%

Máy chụp ảnh lấy liền Fujifilm Instax Mini 12 Xanh Pastel

Hàng sắp về

2.550.000₫

Xem thêm sản phẩm Máy chụp ảnh lấy liền

Xem thêm:

Cảm biến là yếu tố cốt lõi quyết định phần lớn chất lượng hình ảnh, từ khả năng chụp thiếu sáng đến hiệu ứng xóa phông. Hiểu rõ về các loại và kích thước cảm biến sẽ giúp bạn lựa chọn được chiếc máy ảnh phù hợp nhất với nhu cầu và ngân sách của mình.

3 lượt xem

Từ khóa: cảm biến máy ảnh là gì, các loại cảm biến máy ảnh, sensor máy ảnh là gì, kích thước cảm biến máy ảnh, cấu tạo cảm biến máy ảnh

Không tìm thấy kết quả phù hợp

Hàng sắp về

Hàng sắp về

Hàng sắp về

Online giá rẻ quá

Online giá rẻ quá

Online giá rẻ quá

Online giá rẻ quá

Online giá rẻ quá

Hàng sắp về

Hàng sắp về

Hàng sắp về

Đặt câu hỏi